Specifieke opleidingen bestaan er niet echt om als consultant aan de slag te gaan, maar wat ik persoonlijk heb gemerkt in het werkveld is dat ervaring (vooral niche ervaring) binnen een bepaalde sector het altijd goed doet bij een werk- en opdrachtgever.
In de praktijk betekent dit dat werkervaring de beste manier is om een consultant te worden. Maar wat betekent het dan voor iemand die nog geen werkervaring heeft? Is het dan belangrijk dat je een baan als consultant aanneemt en binnen die baan jezelf ontwikkelt als consultant? Of hoe word je dan precies een consultant, zonder dat je werkervaring hebt?
Wat belangrijk is om te vermelden dan een consultant worden geen rocket science is. Wel wordt er vaak gevraagd om diploma's wanneer je als consultant of freelance consultant aan de slag wil gaan binnen een bepaalde sector. Zo wordt er vaak om een HBO/WO diploma gevraagd en het liefst in de richting van de vacature waar je op solliciteert
Hier is een overzicht van alles wat je moet weten om een consultant te worden
Kan iedereen consultant worden?
Zoals eigenlijk al eerder genoemd is heb je geen specifieke opleiding of achtergrond nodig om een consultant te worden. Het antwoord is dus: Ja. Iedereen kan consultant worden, maar de vraag zal eigenlijk op een andere manier moeten worden gesteld. Past de consultancy bij mij als persoon? Dat is denk ik de betere vraag om te stellen, want niet iedereen zal gelukkig worden van de consultancywereld. Het moet maar net bij je passen om veel contact met klanten te hebben, goed te communiceren en daarnaast ook nog eens een vakinhoudelijke expert te zijn. Er wordt van jou verwacht dat jij de specialist bent en dat zal je altijd merken - of het goed gaat, maar ook zeker als het slecht gaat binnen een bepaalde opdracht of binnen een bepaald project.
Welke vaardigheden moet een consultant hebben?
Je wil weten hoe je een consultant kan worden? Bij elk beroep horen er vaardigheden die je moet bezitten (en trainen) en zo geldt dat ook voor een consultant. Wanneer je een consultant wil worden dan zijn er een paar vaardigheden die het belangrijkst zijn, namelijk:
- Analytisch vermogen
- Communicatieve vaardigheden
- Projectmanagement
- Probleemoplossend denken
- Flexibel
Eigenschappen van een goede consultant
De belangrijkste eigenschappen voor het worden/zijn van een consultant hebben veel overlap met de vaardigheden die je als consultant zal moeten bezitten (en moeten trainen). Wanneer je een consultant wil worden of wil weten hoe je een consultant kan worden dan moet je in ieder geval over de volgende eigenschappen beschikken of bereid zijn om deze eigenschappen te leren:
- Analytisch inzicht
- Luistervaardigheid
- Oplossingsgericht denken
- Communicatieve vaardigheid
- Proactiviteit en aanpassingsvermogen
- Integriteit - vertrouwen en geloofwaardigheid opbouwen
Competenties als consultant
Welke kennis, vaardigheden, capaciteiten en ervaringen heb je nodig om een consultant of zelfs een goede consultant te worden of te zijn? Wanneer je als consultant aan de slag gaat wordt er veel van je verwacht en dat is terug te zien in het werkveld (maar ook in veel freelance opdrachten en vacatures). Het is belangrijk om in ieder geval over de volgende competenties te bezitten:
- Probleemoplossend vermogen: Je moet in staat zijn om complexe problemen te analyseren en voor deze complexe problemen ook praktische oplossingen weten te bieden
- Analytisch denken: Je moet in staat zijn om trends te herkennen en om data op de juiste wijze te interpreteren
- Communicatieve vaardigheden: Je moet, zoals eerder ook al genoemd, over schriftelijke en mondelijke communicatieve vaardigheden beschikken om toegankelijk te zijn en te blijven voor jouw klant
- Organisatievermogen: Planning en tijdsmanagement (maar ook prioritisering) is key in de consultancywereld!
Welke opleiding heb je nodig om consultant te worden?
Als je de ambitie hebt om consultant te worden dan heb ik goed nieuws: je hebt geen opleiding nodig om consultant te worden. Wel wordt er vaak een vakopleiding gevraagd afhankelijk van de sector waar je je in wil bevinden als consultant, maar een specifieke opleiding voor de consultancy is er niet. Het is wel belangrijk dat je over de juiste vakkennis, competenties en vaardigheden beschikt zoals je hierboven eigenlijk al kan lezen. Het is daarom belangrijk om te investeren in jezelf als persoon. Daarnaast is het natuurlijk ook belangrijk dat de consultancy wel bij jou past als persoon. Je zal een dikke huid moeten hebben als je jezelf wil nestelen in de consultancywereld. Dat is niet alleen vanwege de hoge eisen die klanten stellen, maar ook vanwege de vele uren die je zal maken als consultant (vooral als je als freelance consultant aan de slag wil gaan!)